Biomekanika gorputzaren mugimendua hainbat egoeratan aztertzen duen zientzia da. Mugimendu oker edo gaizki gauzatzeak esan nahi du ez dela lortu behar litzatekeen errendimendu fisiko guztia, eta lesio bat eragin dezakeela. Igor Goyena dantzariak ondo ezagutzen du diziplina hori, eta metodo bat sortu du biomekanika eta balleta uztartuz, gorputza erabiltzen irakasteko, “esfortzu txikienarekin errendimendu handiena lortzeko”.
Igor Goyenak 13 urterekin deskubritu zuen dantza. Bere lehengusinak, María Jimenez dantzariak, Madrilen gabonetako oporretan ballet klase batean parte hartzera gonbidatu zuen eta une horretan bertan Victor Ullate Dantza Zentroan trebatzeko beka bat eskaini zioten. Gasteiztarrak onartu egin zuen eta orduan ekin zion dantzari izateari. Goyenak Bilboko Ion Beitia Dantza Zentroan, Rotterdamse Dansacademie Rotterdamen eta Gasteizko José Uruñuela Kontserbatorioan ikasi zuen.
Bere ibilbide profesionalak hainbat herrialdetan bidaiatzera eraman du, eta Valentziako Generalitateko Antzerki Balleta eta New English Contemporary Ballet konpainietan parte hartu du. Gainera, irakasle gonbidatu gisa lan egin du Vietnamen, Suedian eta Frantzian, eta errepikatzaile gisa Galiziako Koreografia Zentroan.
Gasteizera buelta
Denbora luzez Gasteiztik urrun egon ondoren, duela 13 urte Igorrek etxera itzultzea erabaki zuen, eta terapia holistikoen zentro batean eskolak ematen hasi zen: “Iruditu zitzaidan dantzaren mundutik mugimenduaren beste ikuspegi bat eman nezakeela, jendeari ikusaraziz mugitzea plazer bat dela, eta ondo egiteak etengabeko ongizatearen sentsazioa sortzen dizula”.
Horrela, duela hiru urte, gasteiztarrak bere proiektu pertsonalari ekin zion: estudio DBM (dantza, balleta eta mugimendua), Correría kaleko 71. zenbakian kokatua. Gaur egun 25 ikasle inguru ditu, eta eskolak bakarka edo talde txikietan ematen dizkie: “Mugimendua irakasten dugu, gorputzaren biomekanika gisa ulertuta”, azaldu du. “Pertsona bakoitza beste arrazoi batengatik etortzen da, eragozpen edo egoera fisiko deserosoengatik». Ez gara medikuak, baina mugimendu-eredu konduktualak ikusten ditugu eta baletak horiek homogeneizatzen laguntzen du. Ikasle bakoitzak bere gorputza eta egitura ditu, baina dantzaren bidez, guztiek gorputz kizkurtuagoa, luzeagoa eta finagoa izaten dute. Eta garrantzitsuena: modu harmonikoan erabiltzen ikasten dute”.
Igorren lehen ikasleetako bat zaldun hankak zituen gazte bat izan zen, eta lagun baten bidez joan zitzaion. “Klase batekin probatu genuen eta oso ondo sentitu zen. Beraz, elkarrekin lan egiten jarraitu genuen. Gaur egun, hankak guztiz zuzenak ditu, eta ez du gerrialdeko edo belauneko minik. Bi hilabete eskasetan, astean bost egunetan, gorputzari buelta eman dion eta ongizatea nabarmen hobetu duen beste ikasle bat dut”.
Dantza metodo gisa
Ostalariak, jubilatuak, etxean lan egiten duten pertsonak eta enpresariak dira egunero DBM estudiotik pasatzen diren profilak. Printzipioz, dantzarekin harreman esturik ez duen jendea da, baina azkenean fondu, tendu edo plié bikain menderatzen dituena. “Edozein ariketarekin hasi aurretik, pertsona bakoitzaren azterketa txiki bat egiten dut. Ikusten dut nola mugitzen eta egokitzen diren ariketak haien beharretara. Adibidez, pertsona bat oinez doanean, oinen arteko distantzia oin batekoa izan behar da. Handiagoa bada, esan nahi du gerriko pelbikoa solte dagoela, eta txikiagoa bada, tentsio handiegia duela. Horrelako mugimenduak zuzentzeko egiten ditugun ariketak ballet klasikoan oinarrituta daude, eta oso errazak dira egiteko”, azaldu duenez.
Dantzariak “milimetriko” gisa deskribatzen du pertsona bakoitzarekin egiten duen lana. “Gorputz-kontzientzia mugimendu-eredu konduktuala ikastean eta aplikatzean oinarritzen da. Egunero teknika garbitzen zoaz, mugimendu harmoniko batera iritsi arte. Praktikak perfekziora garama. Ikastea mugitu ahal izatea da, mugimenduaz ahaztea eta espazioan zehar jario natural batean aritzeaz gozatzea”.
Gorputz-kontzientzia ikastetxeetan
Igorrek dio gorputza oraindik “tabu handia dela, eta baldintzatu egiten gaituela erlazionatzerakoan”. Horregatik, ikastetxeen hezkuntza-programan kudeaketa emozionalera eta kudeaketa fisikora bideratutako irakasgaiak sartzeko beharra azpimarratzen du. Gainera, ongizate fisikoa eta mentala elkarrekin lotuta daudela ziurtatzen du: «Gorputzean tentsiorik ez baduzu, ziurrenik ez duzu hainbeste estres izango». Fisikoki ondo bazaude, arazoen erdiak desagertu egiten dira.
Urte askoan etxetik kanpo lanean aritu ondoren, Igorrek bere estudioan aurkitu du “gizarteari nire lanaren bidez izan dudan pribilegioa itzultzeko eta eskertzeko modua. Gustatuko litzaidake DBM Estudioa eboluzionatzea, zentro handiagoa bihurtzea eta Gasteizko gizarteari ongizatea aurkitzen lagunduko dion metodologia bat eskaini ahal izatea”.