Aurreko larunbatean, martxoaren 16an, “TOC” disko berriaren aurkezpenaren bezperan, Angel Celada bateria jotzaile gasteiztarrak Aitor Bravo bateria-jotzaile gaztearekin elkartu zen bateria baino askoz gehiago partekatzen duten bi artista belaunaldiren arteko topaketa polit batean. Marvelous tabernaren argi mehearen azpian, eszenatokitik urrun, Angelek eta Aitorrek elkarrizketa intimoa partekatu zuten, non musikarekiko eta bizitzarekiko grina eta elkarrekiko begirune eta mirespen amaigabea islatu zituzten.
Nork daki
Familia melomanoan, Aitorrek musika asko entzuten zuen etxean txikitatik, eta, horren ondorioz, berehala jo zituen bere lehen notak harrapatzen zituen lehen notekin; sardexkak edo arkatzak, edozein instrumentu ona zen barrutik ateratzen zitzaion “hori” islatzeko. Ia hitz egiten ikasi aurretik, bere egiten, bizitzen eta gozatzen jaio zitzaion “hori” harrapatzen jakin zuen.
Angelentzat bokazioa misterio bat da, inoiz ez du jakin zergatik sentitu zuen txiki-txikitatik musikarekiko hain erakarpen handia. Bere ikaskideek Beatles edo Stones entzuten zituzten bitartean, berari Free gustatzen zitzaion, oso gai lasaiak zituen talde bat. Are gehiago, berak galdetzen zion bere buruari bera hain gaztea izanik hain finkatuta zegoen musika hori nola gustatzen ote zitzaion. Eta modu misteriotsuan, musikarekiko zuen bokazioa geratzeko iritsi zen. Hala izan zen, 70 urte dituela, bizi eta gozatzen jarraitzen duela, baina jakin gabe, eta jakin nahi gabe, bere bitzitzara nola iritsi zen. Bokazioa beti izango da misterio bat berarentzat.
Biak bat datoz, ordea, bokazioa ez dela dena. Jakina, iristen den eta harrapatzen jakin behar duzun zerbait da, baina, era berean, horretan aritzeko adina betetzen zaituen zerbait izan behar du. Asko dira talentua izan arren karrerarik egin ez duten musikariak, «horregatik hain zuzen ere, betetzen ez bazaitu ez zarelako esfortzua ordaintzeko gai. Esfortzu hori beste alde batetik orekatzen da, poztasun gehien ematen dizun horretaz gozatzeagatik, gehien hunkitzen zaituenagatik», azaldu du Angelek. Eta, jakina, poztasun horretan dago atzera begiratu ahal izatea eta modu autodidaktikoan bateria jotzen ikasi zuen gazte horrek ibilbide profesional luzea eta ezaguna duela ikustea.
«Egia esan, zuk ere eragiten ez duzun dinamika bat dago; non jotzen zoazen, hobetzen saiatzen zaren, deitzen dizuten eta egun batean adin bat duzu eta esaten duzu, aizu, gauzak gertatu dira. Nola hasi zinen? Nork daki».
Aitorrek aitortzen du, bere kasuan, familia-inguruneak eta, are gehiago, Araian, bere jaioterrian, beti musikarekiko zaletasun handia izan izanak, bere interesa handitu duela, “baina egongo dira beste pertsona batzuk zaletasun edo interes hori ez dutenak; baina nire kasuan pentsatzen dut musikak misteriotsuki aktibatzen dituela zoriontasuna ematen didaten mekanismoak”.
Aukeratu zuten bidea
Antzeko bideak jarraitu zituzten biek, Angel ez zen oso eskola zalea; bai, ordea, kirola eta musika zituen gustoko. Batxilergoa egin zuen, eta erabakiak hartu behar izan ziren unean: «ez nuen planto egin, inguruabarrek planto egin zidaten, hondamendia zen, ez nintzen klasera joaten, ez zegoen modurik» dio Angelek barrezka. Aitorrek ezin du saihestu identifikatuta sentitzea, ez zuen asko gustoko eskola eta ikastea. Hala ere, egokiagoa izango litzateke esatea irakasten zizkioten ikasgai horiek ez zitzaizkiola gustatzen, etxera iritsi eta orduak ematen zituelako makilekin entseatzen, probatzen, ikertzen eta motibatzen zuen hori ikasten: bateria.
Etxean, beti onartu izan da musikarekiko eta bertan garatu nahi izatearekiko kezka eta interes hori. Aitak eta amak beti lagundu zioten. Haiek eraman zuten Aitor lehen aldiz kontzertu batera, eta gaur egun jarraitzailerik fidelenak dira.«Beti izan da oso garrantzitsua nire gurasoek gai honekin lagundu izana, ez baita erraza bide hori hain babes garrantzitsurik gabe hartzea», eskertu du Aitorrek, eta Angelek gaineratu du «bakoitzak bere bidea bilatu arren, horrela lagunduta, hobe dela». Etxean, nahiz eta Aitorren familia bezain melomanoak ez izan, musikara dedikatzea erabaki zuenetik ulertu zuten bera ere.
Hasiera hain erraza ez zela izan aitortu du honek. Ziur zegoen bateria jo nahi zuela, baina nola? Non? Orduan ez zegoen gaur egun dagoen informaziorako sarbiderik. Ikaskuntza bera ere zaila zen. Ez zuen nork erakutsi. Radarra topera ematen zuen kontzertuetara joaten zen, behatu eta oharrak hartzen zituen, gero praktikan jarri ahal izateko, talderen batekin probatu zuen eta pixkanaka bidea erraztu egin zen.
«Pixkanaka hasten zara, talde bateko norbaitek ikusten zaitu eta esaten du “mutil honek badirudi gaitasunak dituela”, lau jarraibide irakasten dizkizute, kontzertu guztietara zoaz, begiratu eta begiratu». Aitortzen du autodidaktaren bidea motela dela eta izugarri gustatuko litzaiokeela harmoniaz jakitea edo pianoa jotzea, bere instrumentu gogokoena. Baina, hala ere, bere alde positiboa ere baduela, «zuk zeure sistema, eraginak eta esperientziak sortzen dituzu, eta, agian, hala izanik errazagoa izango da estilo pertsonalago bat garatzea, zu zeure buruarekin zaudelako eta inor iritsi ez den bide batetik zoazelako».
Horrek ez du esan nahi Angelek prestakuntza arautua babesten ez duenik; aitzitik, Aitor zorionekotzat jotzen du bere instrumentua ikasteko aukera izan duelako, «eta %200an apostu egiten dut ikasketen alde, baina egia da musika-nortasun handia ez baduzu, faktorian apur bat gehiago eror zaitezkeela, nortasuna galduz». Aitorrek Angelen hitzak bultzatzen ditu. Izan ere, nahiz eta Gasteizko Jesus Guridi Kontserbatorioan perkusio ikasketak gaztetatik hasi zituen eta gero Musikeneko Goi Mailako Jazz Gradua egin, uste du «bakoitzak bere aldedi pertsonal bat izan behar duela, eta nonbaitetik gidatzen bazaituzte ere, nik uste dut ez dela utzi behar zure sena, ikusteko modua, kasu egiteko modua». Angelek Aitorren begiradan irakurtzen du esan nahi duena, eta ezin du saihestu ozen eta argi adieraztera gonbidatzea: «Esan, esan. Nortasuna. Hori da behar dena. Eta, jakina, baldin baduzu eta ikasten baduzu, hobe, ez duzulako galduko, baina eduki egin behar duzu. Eta hori ezin da disimulatu».
Aitorrek gaineratu du “ikasteko kontu horretan” ere ordu asko daudela entzuteko, milaka talde, diskoak, musika oro har, belaunaldi desberdinetakoak, arruntak izan ala ez. Kontua da entzutea. Entzun, harrapatu, probatu, ikertu… “niretzat alaitasuna inoiz amaitzen ez den jolas bat bezalakoa da”.
Une zoriontsua musikarekin
Aitorrentzat kontzertu bakoitza berezia da, «jazza, rocka edo bestelako gauzak jota ere, inguratzen zaituen hori, musika egingo duzun jendearekin adierazteko eta zu ikustera datorren jendeari adierazteko unea da». Jakina, une txarrak ere badaude, “pertsonak gara” esaten du berak, eta kontzertu batzuetan ez zaude ondo, nekatuta zaude edo maitasunez gaizki zaude, baina «niretzat kontzertu bakoitzak bere gauza positiboa du».
Bere oroitzapen berezienetako batzuk partekatzen ditu Angelekin bandarekin izandako hastapenak edo Iñaki Salvadorrekin lehen kontzertua eman aurretik entseguko urduritasuna. «Oraindik oso gaztea zara, musikarekin une zoriontsu asko dituzu aurretik», barre egiten du Angelek.
Berak, ordea, ezin du erantzun, «memoriak ematen ez didanaz gain» txantxetan ari da. Bere ibilbide luzean une asko bizi izan ditu, bere lehen biratik hasi eta musikaren inguruan bizitako une pertsonalagoetaraino. Aitorrekin fidatuta, atzera begiratu eta aurpegian irribarrea pizten dioten pasadizoak gogoratzen ditu. «Ez dut une bakar bat. Eta badira une koxkorrak, eta beste batzuk ez hainbeste, baina baita iristeko dauden beste asko ere».
Etapa desberdinak
Aitorrek musika erreala defendatzen du, ondo egina, musika errotik datorrena. Harentzat funtsezkoa da musika hori ezagutzea, estiloa edozein dela ere, hein handi batean bere musikak elikatzeko duen modua dela sentitzen baitu. Horregatik, hainbat estilo ikertzen saiatzen da, jazza, popa edo rumba, «hori da elikatzen zaituena, musika desberdinak jotzea, artista desberdinekin». Musikari batek jaso, ikasi eta izan ditzakeen eraginak, bere musikan ikusten dira. Ez hainbeste dena hartu nahi izateagatik, baizik eta ezagutzeagatik, ikertzeagatik, eramaten uzteagatik. Izan ere, beste behin ere bat dator Angelekin, estilo desberdinak hartu eta profesionaltasunez defenda ditzakeenik egongo dela esatean, baina «zure xarma eta nortasuna transmititu ahal izateko, zerbaitetan espezializatu behar zara, ezin duzu dena ukitu nahi».
Anderrek Aitorren ezinegona txalotzen du, «26 urterekin hori da egin behar dena». Baina bera beste etapa batean dago, bai profesionalki, bai pertsonalki. Egonezineko etapak ere igaro ditu, han-hemenka jotzekoak, hau eta bestea, baina, gaur egun, ibilbide sendoa du atzean, eta nolabaiteko lasaitasuna sentitzen du aurkezten zaizkion proiektuetan. Proiektu horietan bere nortasuna identifikatzen du, eta ia “esfortzurik gabe” ateratzen dira bertatik. A-tik Z-ra gozatzen duten proiektuak dira, konpromisorik gabekoak eta harreman afektiboak dituzten pertsonekin lagunduta, “hortik gauzak ateratzen direla uste dudalako, musikaren kontutik haratago noa, sentimendura, eta nire ustez transmititzen den emozio-plusa du”.
Begirada bat iraganera
2007an ikusi zuten lehen aldiz elkar Angelek eta Aitorrek. Gurasoek lagunduta, Aitor Angelen kontzertu batean izan zen Agurainen. Garai hartan Aitor gaztearentzat baketak bere eskuen luzapen bat ziren jada eta Angelen musikaz zuzenean gozatu ahal izatea benetako pribilegioa zen. Gaztea izan arren, ez zuen zalantzarik izan Angelengana hurbiltzeko, sarrera sinatzea eskatzeko. Angelek, sinatu ez ezik, esaldi polit bat eskaini zion, 17 urte geroago Aitorrek oraindik gordetzen duena.
Nire lagun Aitorrentzat, postua kenduko didana.
Nork esango zion Aitorri egun batean eseri eta anekdotak, barreak eta gogoetak partekatuko zituela 2007an berarentzat jada erreferente zenarekin? Eta irakurtzen ari denak pentsatuko du “hau prestatuta zegoen”. Baina errealitatetik urrun. Elkarrizketa amaitu arte, Aitorrek ez zuen sinatutako sarrera atera. Une hau partekatzeko ilusioa elkarrekikoa izan zen. Hain topaketa polita ezin zen bestela amaitu. Kointzidentzia misteriotsua.
