Argazkiak: Isabel Glz Ortiz de Urbina
Euskaraz, “mara-mara”-k elur maluten jaitsiera geldoa dakar gogora: astiro erortzen dira, baina irmo pausatzen dira lurrean. Antzeko zerbait gertatzen da Gasteizko bihotzean kokatutako liburu-denda txiki honetan sartzean. 2014az geroztik, apurka-apurka, hiriko paisaia kulturalaren parte bihurtu da. Bere izena, soinuagatik eta iradokizunagatik hautatua, esperientzia bera aurreratzen du: presarik gabe aurrera egitea, benetan axola duen horretan gelditzea, eta istorioek euren tokia hartzen uztea.
Zirrara biziz jauzi egitea
— Denbora luzez toki handiago batean ibili ondoren, eta gauza asko ikasita, uste nuen agian bakarrik hegan egiteko garaia zela. Eta zirrara biziz, beldurrez, edozein ekintzailetzan bezala, jauzi egin nuen. Beste bazkide batekin hasi nintzen, eta prozesua aldi berean geldoa eta azkarra izan zen. Hasieran dena urrun zegoen: “bai, bai, noizbait”, eta bat-batean: “honekin goaz”. Jende asko zegoen atzean. Nahiz eta aurpegia nik jarri, badago jendea laguntzen, diseinatzen, proposatzen. Oso ederra izan zen: urduritasunekin, beldurrekin, baina sinesmenarekin: nik sinesten banuen, beste batzuk ere sinetsaraz nezakeen. Hori bai, erlaxatu gabe: borroka etengabea da hau, bere itzalekin, baina aurrera jarraitzeko gogo handiz.
Hamarkada bat presarik gabe
— Ez dut guztiz sinesten. Urteurrena prestatzen ari ginenean eta hamar urte zirela konturatu ginenean, jende askok esan zuen: “nik bost edo sei esango nituzke”, eta nik ere bai. Baina bai, hamarkada bat igaro da. Eta denetik izan da. Laburbildu beharko banu, oso ondo esan nuke. Erromantizatu gabe: oso polita da, baina badaude burua lepoan duzula etxera zoazen egunak ere. Pertsonala eta profesionala oso lotuta daude, nire kasuan behintzat. Orain lagunak diren asko hemen ezagutu ditut. Lehen aldiz ireki nuenean, negozio batean pentsatzen nuen, jendearen joan-etorria… baina ez hain harreman estuak sortuko zirenik. Opari bat da. Azkenean, 24 ordu eskaintzen dizkiozu. Eta ez dut hori negatibo gisa esaten. Nik uste dut ederra dela pertsonala eta profesionala horrela uztartzea.
Liburu-denda bat baino gehiago
— Baditugu poza handiak ematen dizkiguten gauzak. Irakurketa kluba, adibidez. Hasieran ez zuen funtzionatu: agian ez zen momentua. Geldiarazi genuen eta gero berriz ekin genion. Hasieran hamar edo hamabi lagun etortzen ziren. Orain hirurogeitik gora gara, taldeetan banatuta. Eta hori bizirik dagoen seinalea da. Hirian gogoak daudela. Beste liburu-dendatan eta gizarte-etxeetan ere badaude klubak, baina ikusten da jendeak horrelakoak bilatzen dituela. Hemen oso giro berezia sortzen da: bada esaten duenik ez zuela halakorik espero Gasteizen aurkitzea. Jendea liburuei buruz hitz egiten, gustura, loturak sortzen. Liburuez hitz egiten dugu, bai, baina baita familiari buruz, hezkuntzaz, lanaz, denaz. Saio bakoitza ezberdina da, liburua bera izan arren. Horrek frogatzen du ez dugula berdin irakurtzen.
Gomendatzea: arte bat
— Jendeak batzuetan etorri eta esaten dit: “eman zerbait”. Farmazian bezala. Eta hasieran zirrara sartzen zait, baina uste dut hori dela ondoen funtzionatzen duena liburu-denda txiki batean: gomendatzea. Liburu bat gomendatzen badizut eta asmatzen badugu, bueltatzen zara. Eta berriz asmatzen badugu, konfiantza sortzen da. Ez da magia, baina bai intuizioa, esperientzia eta irakurle bakoitza pixka bat ezagutzea. Horregatik iruditzen zait oso garrantzitsua asmatzea. Nahiz eta batzuetan okertu, noski. Bedeinkatuak izan daitezela okerrak ere.
Irakurketa-komunitateak
— Beti egin dut komunitatea sortzearen aldeko apustua. Liburuak gustuko badituzu, hau etortzeko lekua izatea nahi dut. Gustatuko litzaizukeena baino gutxiago irakurtzen baduzu, edo irakurtzen duzuna baino gehiago erosten baduzu, berdin da. Gai guztiez hitz egiteko leku seguru izatea nahi dut. Batzuetan deitu eta esaten didate: “zein polita dagoen guztia”, edo “gustatu zait zurekin honetaz hitz egitea”. Eta fakturak edo mezu elektronikoak erantzuteke izan ditzaket, baina norbait etorri bada eta hitz egin badugu, hori da lehenengo gauza niretzat.
Intentsitatea, balio gisa
— Bai, ni naiz intentsua. Hala esan didate. Eta ondo dago. Intentsitatea askotan gaizki ikusia dago, baina nik uste dut beharrezkoa dela istorio bakoitzean murgiltzeko, horrelako zerbait muntatzeko. Gauzak pasioz bizitu behar dira. Zeure barrutik pasa daitezela. Eta hori partekatu ahal izatea. Horretarako ere bada espazio hau.
Erronkak, pantailak eta itxaropena
— Ba ni baikorra naiz. Ez “flipatua”, baina bai baikorra. Erronkak badaude, jakina. Pantailak, adibidez. Baina haur eta gazteentzako literatura ona idazten bada, ondo editatzen bada, itzulpen onak egiten badira eta irakurle gazteei ondo laguntzen bazaie, nik uste dut etorkizuna dagoela. Barruraino iristen zaien liburu bat aurkitzen badute, berriro irakurriko dute. Denbora batez utzita ere, bueltatuko dira.
Gomendio batzuk
— Uda honetan gauza politak irakurri ditut. El jardinero y la muerte, Gospodinov-en liburua, asko markatu dit. Dolua, gaixotasuna, aitarekin duen harremana… Gordina, baina ederra. Comerás flores, Lucía Sollarena, uste dut arrakasta handia izango duela: hogeita hamar urteko emakume bat, harreman batean gizon helduago batekin, krisi pertsonal betean. Eta gero El amor después del amor, ilustraziozko liburu bat, artearen, musikaren edo zinemaren munduko bikoteen istorioekin. Txutxumutxu sofistikatuak gustuko badituzu, hau da zure liburua.
Eta hamar urte gehiago…
— Etorkizuna? Egunren arabera. Badaude egun ilunak, eta beste batzuk non esaten dudan “aurrera!”. Gaur egungo erritmoari eusten badiogu, ez diot gehiago eskatzen. Ez naiz oso anbiziotsua. Hau martxan jartzea agian anbizioa izan zen. Eta espero dut jarraitzea. Nik ere elikatzen bainau honek, baita hemendik pasatzen den jendeak ere, erosten dutenek edo ez dutenek. Eta opari izan dadila besteentzat ere. Nik bakarrik nahi dut egunez egun pertsiana zabaldu ahal izatea.
